Luiers apart inzamelen: een politieke keuze

De afgelopen weken verschenen verschillende berichten over het recyclen van luiers. De techniek van het recyclen is nog volop in ontwikkeling en er is op dit moment nog niet genoeg capaciteit om alle luiers van Nederland ook daadwerkelijk om te zetten in grondstoffen. Toch stappen gemeenten over op het gescheiden inzamelen van luiers en incontinentiemateriaal. Welke redenen zijn er om luiers apart in te zamelen? Hoe regel je dit het beste? Onze collega Simone Lindhout praat je bij.   

Een politieke keuze
Elke gemeente heeft zo zijn eigen reden om te kiezen voor een aparte luierinzameling. Simone vertelt: “Het meest genoemde argument is extra service voor inwoners. Vooral bij gemeenten waar inwoners voor het restafval betalen, kun je inwoners helpen door ze de optie te bieden om incontinentiemateriaal en babyluiers te scheiden. Ook kan de gemeente kiezen voor een financiële vergoeding voor inwoners met veel incontinentiemateriaal. Het argument hierachter is dan vaak: ‘Inwoners kiezen niet voor incontinentiemateriaal en zijn duurder uit zonder dat ze daar iets aan kunnen doen’. Sommige gemeenten kiezen er bewust voor om babyluiers niet apart in te zamelen, omdat de meerderheid vindt dat de gemeenschap niet hoeft te betalen voor inwoners die kiezen voor kinderen. Babyluiers apart inzamelen is dan ook een politieke keuze.”

“Hygiëne is ook een argument om luiers apart in te zamelen. In sommige gemeenten wordt het restafval één keer in de vier weken opgehaald. Het is dan erg vies om zo lang luiers en incontinentiemateriaal te bewaren.”

“Een derde argument is het milieurendement. Op dit moment zijn er gemeenten die luiers wel apart inzamelen, maar (nog) niet recyclen. Dit komt omdat de verwerkingsbedrijven nog volop in ontwikkeling zijn. Zodra er genoeg capaciteit is om alle luiers te recyclen en er ook kwalitatief goede grondstoffen uit komen, zal het milieuaspect zwaarder gaan wegen.” Uit de database van De AfvalSpiegel blijkt dat gemiddeld in Nederland 5,2% van het restafval uit luiers en incontinentiemateriaal bestaat en dus de verbrandingsoven in gaat.

“In veel gemeenten wordt al medisch afval ingezameld bij mensen met bijvoorbeeld stoma- of dialysemateriaal. Het is dan een kleine stap om hier ook inwoners met incontinentiemateriaal bij aan te laten sluiten. Dit afval wordt dan als restafval verbrand, omdat het medisch afval niet geschikt is voor recycling.”

“Luiers inzamelen is vooral interessant voor gemeenten met een gedifferentieerd tarief voor restafval en een inzamelfrequentie van één keer in de vier weken.”

Luierinzameling opzetten, hoe doe je dat?
“Als een gemeente eenmaal zover is om de luierinzameling op te zetten, zijn er verschillende manieren om dit aan te pakken. Allereerst is het belangrijk te bedenken wie de doelgroep is, dit hangt samen met de politieke keuze die is gemaakt. Wil de gemeente jonge ouders met babyluiers tegemoet komen, of zich alleen richten op ouderen met incontinentiemateriaal?”

“Daarna is het belangrijk om in te schatten hoeveel inwoners gebruik gaan maken van de inzameling. Dit is nodig om uit te rekenen welke inzamelkosten de gemeente kan verwachten. Dat is best lastig, maar gelukkig zijn er steeds meer ervaringen van andere gemeenten.”

Grofweg zijn drie inzamelsystemen mogelijk:

    1. Huis-aan-huisinzameling. Dit is vaak alleen incontinentiemateriaal. Babyluiers zijn namelijk tijdelijk en het kost veel tijd om telkens de inzamelroutes te wijzigen.
    2. Dit zijn containers die voor iedereen toegankelijk zijn, net zoals veel textielcontainers. Hierbij is de locatie van de containers erg belangrijk. Een luiercontainer zal nooit naar bloemetjes ruiken, maar het is fijn als de container in de schaduw staat en niet in de buurt van een terras of iemands tuin.
    3. Rolcontainers bij kinderdagverblijven. Dit zijn plekken waar de doelgroep (kleine kinderen en dus babyluiers) veel komt. De luiers die op het kinderdagverblijf zelf vrijkomen, zijn bedrijfsafval en vallen niet onder de zorgplicht van de gemeente. Dit geldt ook voor rolcontainers bij zorginstellingen met veel ouderen.

“Als eenmaal de keuze voor het inzamelsysteem is gemaakt, komt het aan op de communicatie naar inwoners. Als de luiers gerecycled worden, is het belangrijk dat er geen vervuiling in de container komt. Een logische maatregel is hierbij het gebruik van verplichte luierzakken. Met een half doorzichtige zak is goed zichtbaar of er vervuiling in zit. Deze zak kan de gemeente verspreiden via bijvoorbeeld de apotheek, drogisterijen en de supermarkt.”

Simone Lindhout

Meer weten over het inzamelen van luiers? Neem contact op met Simone Lindhout, adviseur bij De AfvalSpiegel, via simone@deafvalspiegel.nl of bel 085 773 1995.



Afval is de moeite waard.