Reken af met ‘alles komt op 1 hoop’: zij doen het voor

Dagelijks zet je je als ambtenaar in om zoveel mogelijk inwoners van je gemeente aan het afval scheiden te krijgen. En als je dan op een verjaardagsfeestje staat, is er altijd wel die ene oom die roept dat afval scheiden weinig zin heeft. Volgens hem komt na het ophalen alles toch weer bij elkaar. Uit een peiling onder Nederlanders in opdracht van branchevereniging NVRD bleek in 2018 dat maar liefst 27 procent (!) van de Nederlanders er zo over denkt. Hoe komen we van deze hardnekkige mythe af?

Ook De AfvalSpiegel heeft regelmatig met dit gerucht te maken, met name in de ondersteuning van gemeenten in de communicatie met inwoners. Het begin van de oplossing zit ‘m dan in het begrijpen waar deze mythe vandaan komt. Want waarom zouden we in hemelsnaam kostbare grondstoffen verbranden?

Een veelgehoorde reactie is dat men het gehoord heeft van ‘iemand die bij de afvaldienst werkt en het met eigen ogen heeft gezien’. Vaak is dit het gevolg van foute aannames. Bijvoorbeeld doordat diegene een afgekeurde vracht plastic bij het restafval heeft zien liggen. Het gevolg is dat er wantrouwen ontstaat, wat natuurlijk demotiverend werkt voor het scheiden van afval.

Wees transparant: laat het zien!
De enige echte oplossing om deze mythe de wereld uit te krijgen is te laten zien hoe het écht zit. En dat dan blijven herhalen op verschillende wijzen, via verschillende kanalen. Laat zien dat alles wat de gemeente ophaalt, gescheiden blijft. Hier zijn al enkele mooie voorbeelden van:

DAR glas gescheiden
DAR laat zien dat het glas ook ín de vuilniswagen gescheiden blijft na het legen van de glasbak. (bron: ktk.nl)
Afvalstoffendienst laat recycling zien
Concreet maken van gerecyclede producten door de Afvalstoffendienst (bron: The Line)

Het voorbeeld van de DAR uit Nijmegen laat zien hoe je met simpele communicatie op een hele visuele manier (denk ook aan de laaggeletterden) duidelijk kan maken hoe de vork in de steel zit. De vuilniswagen rijdt door de straten, dus het valt mooi op. De Afvalstoffendienst uit ’s-Hertogenbosch maakt hier ook optimaal gebruik van, door op hun voertuigen te laten zien hoe het oud papier opnieuw gebruikt wordt. Voor veel mensen gebeurt de verwerking van afval buiten het zicht. Het is dan ook belangrijk de momenten aan te grijpen waarop mensen met afval ‘bezig’ zijn. Dus als ze de vuilniswagen zien rijden of hun afval in de prullenbak gooien.

Informeren door te laten zien is belangrijk om mythes te ontkrachten. (Bron: ROVA)

Bestrijd de onwetendheid
Ook bij De AfvalSpiegel weten we maar al te goed dat informeren erg belangrijk is om mythes te ontkrachten. In nieuwsbrieven voor inwoners van gemeenten leggen we vaak uit wat er met het gescheiden afval gebeurt, althans wat ervan geproduceerd wordt. Je wil inwoners niet lastigvallen met teveel details over de verwerking. Door de gerecyclede producten te noemen, laat je zien dat niet alles op één hoop de verbrandingsoven in gaat.

Afvalinzamelaars, -verwerkers, gemeenten en andere afvalbedrijven kunnen samen de onwetendheid bestrijden met slimme communicatie. Hopelijk zijn er een generatie later dan geen ooms meer die op feestjes deze mythe verder verspreiden.



Afval is de moeite waard.