Stijgende afvalstoffenheffingen en diftar-paradox verdienen betere uitleg

‘Inwoners betalen fors voor goed scheiden van afval’ kopte De Gelderlander begin november. Het pijnlijke artikel is afgeleid van de zogenaamde diftar-paradox: ondanks het goed scheiden van afval valt de rekening alsnog duurder uit voor de burger. Samen met de aankondigingen van stijgende afvalstoffenheffingen door heel Nederland, krijgen burgers niet het gevoel beloond te worden voor hun inspanningen. Terwijl dit wel het geval is. Hoe maak je dat duidelijk?

Voorkomen is beter dan genezen. Als je als diftargemeente een te groot risico neemt door teveel kosten in het variabele tarief op te nemen, is een begrotingstekort niet ver weg. Inwoners bieden minder restafval aan dan gedacht, waardoor de gemeente minder inkomsten binnen krijgt en in de problemen raakt. Is het al te laat? Leg dan goed uit hoe het anders had gekund, want niets is zo slecht voor de beeldvorming als blijkt dat een hogere rekening het gevolg is van beter afval scheiden.

“De reden dat de tarieven zo stijgen, is dat er zo goed afval gescheiden wordt in Montferland. Er wordt minder aangeboden aan de vuilniswagen en dat betekent minder inkomsten voor de Reinigingsdienst De Liemers (RDL), de afvaldienst voor de gemeente. (uit artikel De Gelderlander)”

Afvalstoffenheffing stijgt door heel Nederland
Overal zijn de berichten te lezen; de afvalstoffenheffing gaat in veel gemeenten omhoog. Veelal kunnen de gemeenten hier weinig aan doen. Het Rijk heeft de afvalstoffenbelasting flink verhoogd, met het oog op meer hergebruik en minder verbranding. Sommige gemeenten hebben deze verhoging nog niet eerder doorberekend, waardoor nu de rekening hoger oploopt en geheel aan de burger wordt doorbelast.

Ook het verbranden van afval wordt duurder. Veel gemeenten sloten jaren geleden – in gunstige tijden – contracten met verwerkers. Die contracten lopen nu af, maar bij aanbestedingen blijkt het verwerken van afval veel duurder te zijn geworden. Daar is niet altijd rekening mee gehouden, waardoor de kosten niet zijn geïndexeerd. Ook dit kan een forse verhoging van de afvalstoffenheffing betekenen voor de burger.*

Niet scheiden is duurder
De afvalstoffenbegroting is dus maar moeilijk rond te krijgen in deze tijden. Des te meer reden om te laten zien dat afval scheiden wel loont. Wanneer je niet investeert in betere afvalscheiding, houd je meer restafval over en ben je immers nog duurder uit. Dat is iets wat de burger niet ziet, dus des te belangrijker om te laten zien. Ook al gaat de afvalstoffenheffing omhoog en vraag je de burger goed te scheiden, de rekening zou nog hoger zijn als ze dit niet zouden doen.

Hoe leg je dit uit?
Ook hier geldt, beter voorkomen dan genezen. Uiteraard afhankelijk van de communicatiestrategie van jouw gemeente, vinden wij het een goed idee om op proactieve wijze je inwoners uitleg te geven. Noem de echte redenen waarom de kosten stijgen, in begrijpelijke taal. Zo snappen je inwoners wat er aan de hand is, en voelen ze zich niet belazerd. Vage argumenten roepen alleen maar argwaan op.

Dit kan op verschillende manieren. Uiteraard is er de brief over de afvalstoffenheffing die je kan aangrijpen. Maar die komt vaak op een moment wanneer al lang bekend is dat de heffing gaat stijgen. Regel daarom bijvoorbeeld een interview met de wethouder in de regionale krant, of schrijf een duidelijk nieuwsartikel in het plaatselijke weekblad en voor op de gemeentelijke website. Ook belangrijk: zorg ervoor dat het klantcontactcentrum en de communicatieafdeling goed voorgelicht zijn, want ook op social media zal tekst en uitleg gegeven moeten worden.

Zo laat je zien dat burgers wel degelijk beloond worden voor het scheiden van afval, ook al is dit niet direct voelbaar in de portemonnee.

*Lees ook het artikel ‘Veel gemeenten gedwongen tot verhogen afvalstoffenheffing’ op afvalonline.nl (achter inlog).



Afval is de moeite waard.