Ook in aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen in maart is afval een dankbaar onderwerp voor politieke partijen. Zo stelde de VVD in Noord Brabant eerder deze maand dat de provincie gemeenten te hulp moet schieten met de vraag of zij wel alle soorten afval apart moeten inzamelen. Het debat over zogeheten bronscheiding en nascheiding is al langere tijd gaande. De AfvalSpiegel maakt daarom een status quo op en bekijkt de eigen ervaringen.

Het overgrote deel van de Nederlandse gemeenten maakt gebruik van bronscheiding: thuis afval scheiden. Nascheidingsinstallaties voor fijn huishoudelijk restafval zijn nu alleen in gebruik in het noorden en westen van ons land. Gemeenten die nascheiden kunnen niet maar ‘alles in één bak gooien’. Eigenlijk kan alleen PMD-afval uit het restafval worden nagescheiden. Ook bij nascheiding worden papier, GFT-afval, textiel en glas dus apart ingezameld.

Hoeveelheid afval is een eye opener
Uit diverse enquêtes van De AfvalSpiegel blijkt dat inwoners door bronscheiding van PMD ál hun afval beter gaan scheiden, dus ook het oud papier, GFT-afval, etc. Waarschijnlijk raken inwoners dan meer bewust van het soort en de hoeveelheid afval die ze hebben. De AfvalSpiegel heeft ook enkele 100-100-100 projecten begeleid, waarbij de deelnemers keer op keer versteld staan van het (plastic) afval dat ze produceren. Inwoners die wij spreken op bewonersavonden geven vaak aan dat ze sinds het scheiden van plastic pas echt zien hoeveel minder restafval ze hebben.

Ingewikkelde scheidingsregels en teveel containers
Tegenstanders van bronscheiding hekelen de lastige scheidingsregels voor PMD. En eerlijk is eerlijk; ook wij professionals die dagelijks met afval bezig zijn, weten niet altijd wat waar hoort. Frappant is dat in de enquêtes die De AfvalSpiegel in gemeenten afneemt, mensen vaak zeggen wel te weten hoe te moeten scheiden. Wanneer je ze vervolgens concreet vraagt naar hoe je typisch ‘probleemafval’ als chipszakken of speelgoed scheidt, hebben ze het toch vaak verkeerd.

De hoeveelheid ruimte die inwoners soms vrij moeten maken in hun tuin voor meerdere containers is ook een terugkerende kwestie. Uit onze enquêtes blijkt dat mensen met ruimere percelen – logischerwijs – open staan voor meerdere containers. In het algemeen is er vaak in het begin wat weerstand, maar op termijn zijn bewoners bijna altijd tevreden met een derde container aan huis voor PMD of papier.

Wachten op de uitslag van het kostenonderzoek
Naast bovenstaande afwegingen, maakt meer inzicht in de kosten het voor gemeenten makkelijker om de knoop door te hakken om bron- of nascheiding te hanteren. Dit inzicht ontbreekt nu nog, want onderzoek naar de kostenvergelijking is nog steeds gaande. In de loop van 2019 worden de resultaten bekend. Wel is al duidelijk dat de kosten per gebied gaan verschillen. In een landelijk gebied waar relatief veel ruimte is, is bronscheiding goedkoper. Het is daar relatief eenvoudig om het in te zamelen. Maar in stedelijke gebieden met veel hoogbouw kan nascheiding meer kosteneffectief zijn. Daar is het moeilijker om de infrastructuur te organiseren voor het ophalen aan huis.

Rest de vraag: Wat is het kwaliteitsverschil?
De kwaliteit van het bron- of nagescheiden plastic speelt natuurlijk ook een rol. Er is in openbare bronnen vrijwel niks te vinden over de scheidingsresultaten van nascheidingsinstallaties. Over de kwaliteit is dus nog weinig te zeggen. Vooralsnog stellen afvalverwerkers HVC en AEB dat zij nascheiding als aanvullend zien. De AfvalSpiegel heeft door haar werkzaamheden vooral ervaring met bronscheiding. Daar is wel genoeg bekend over de kwaliteit van PMD, zie bijvoorbeeld dit onderzoek van afgelopen jaar. Hieruit blijkt dat de kwaliteit van PMD met name wordt bepaald door het inzamelmiddel.

Wij zijn benieuwd naar de feiten en cijfers die komende jaren ongetwijfeld naar boven komen, aangezien bron- versus nascheiding steeds meer een ‘item’ wordt. Met alle informatie beschikbaar, kunnen gemeenten weloverwogen een keuze maken.

Laatste nieuws