Motivatie om afval te scheiden voor de meeste mensen hetzelfde

Jaarlijks doet De AfvalSpiegel onderzoek onder inwoners van gemeenten naar de afvalinzameling en het afvalbeleid. Hierdoor is het mogelijk voor ons om de antwoorden van inwoners uit verschillende hoeken van Nederland naast elkaar te leggen. Zo stellen wij vaak de vraag wat de belangrijkste reden is voor mensen om afval te scheiden. De meeste mensen noemen ‘beter voor het milieu’ als motivatie.

Geen verrassing, zou je zeggen. Over het algemeen is het bekend dat afval scheiden goed is voor het milieu. Toch is dit een geruststellende conclusie, gezien de mythes die iedere keer voorbij komen als ‘alles komt toch op 1 hoop’ en de discussie over bron- en nascheiding. Een aantal mensen geeft aan dat zij hun afval (ook) scheiden ‘voor hun (klein)kinderen’. Dat impliceert ook het streven naar een beter milieu, alleen dan voor de volgende generatie. Slechts een klein aantal respondenten geeft in onze bewonersonderzoeken aan dat hij/zij nooit afval scheidt. Overigens, wat mensen zeggen is natuurlijk wat anders dan hoe mensen handelen. Uit onze sorteeranalyses blijkt dat er nog veel te winnen valt op het gebied van afval scheiden.

Omdat het zo hoort
Na ‘beter voor het milieu’, antwoorden de meeste mensen dat zij hun afval (ook) scheiden ‘omdat het zo hoort’. Dat is een interessante bevinding. Blijkbaar scheidt een relevant aandeel van de inwoners hun afval puur omdat ze dat zo gewend zijn. Van huis uit meegekregen of een gewoonte die al jaren ingesleten zit in het dagelijks handelen. Des te meer reden om te sturen op gedrag.

Blijkbaar scheidt een relevant aandeel van de inwoners hun afval puur omdat ze dat zo gewend zijn.

In 2018 vierde Nederland het 40-jarig jubileum van de glasbak. In Den Bosch, waar ooit de eerste glasbak stond, werd een gouden exemplaar neergezet in het kader van de 40 jaar-campagne ‘Glas in ’t bakkie’. Vier decennia glas scheiden is een lange tijd en dat levert een van de meest zuivere afvalstromen op. Ook oud papier scheiden Nederlanders al een lange tijd. In veel gemeenten halen verenigingen al sinds de zestiger jaren oud papier op, in ruil voor een vergoeding. Mensen zijn het dus gewend geraakt deze soorten afval te scheiden.

Dat geeft hoop voor het scheiden van PMD. In 2007 begonnen de eerste gemeenten met de inzameling van het zogeheten KFF: kunststof flessen en flacons. In de loop der jaren is deze stroom veranderd in het huidige PMD: plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drankkartons. De naamsverandering heeft de zuiverheid van het PMD niet veel goeds gedaan. Sinds de komst van de ‘plastic verpakkingen’ is er bij veel inwoners verwarring over wat daar nou mee bedoeld wordt. Maar de inzameling van PMD is dus nog niet zo lang van start, vergeleken met glas en papier. Wellicht is dit ook een kwestie van tijd, totdat het ‘zo hoort’.



Afval is de moeite waard.